Licencja wyścigowa - jak ją wyrobić? [PORADNIK]

W Polsce organizowanych jest wiele imprez na torach wyścigowych. Są to m.in. "track days" oraz najróżniejsze próby czasowe i niezależnie organizowane puchary. Aby jednak startować w "profesjonalnych" imprezach, czyli Wyścigowych Samochodowych Mistrzostwach Polski, Rallycrossie czy Górskich Samochodowych Mistrzostwach Polski, potrzebna jest już licencja wyścigowa. A aby taką zdobyć trzeba przebyć odpowiednią drogę - począwszy od nauki, przez egzamin, aż po procedurę wydania dokumentów.

Licencja wyścigowa - zacznijmy od nauki (i formalności)

Teoretycznie wraz z egzaminem połączony jest kurs, podczas którego poznajemy wszystkie informacje niezbędne podczas startów w wyścigach. Moim zdaniem warto jest jednak przysiąść do tego tematu nieco wcześniej i zapoznać się z poszczególnymi zasadami - tym bardziej, że dla poszczególnych kategorii (wyścigi płaskie, wyścigi górskie, rallycross) są mniejsze lub większe różnice. Kluczową kwestią jest znajomość procedury startowej oraz flag - bez tego ani rusz. Oczywiście całą resztę także warto poznać - na przykład niektórych zaskakuje informacja podawana podczas kursu, że składanie protestów podczas wyścigu obarczone jest wpłaceniem kaucji, która w zależności od wyniku dochodzenia jest zwracana lub zostaje całkowicie zatrzymana.

Przed zapisaniem się na kurs i egzamin trzeba dokonać jednak jeszcze jednej formalności - obowiązkowo dołączyć do automobilklubu. Zgodnie z przepisami, aby pozyskać licencję wyścigową, musimy być zrzeszeni w jednej z takich organizacji. Wybór jest oczywiście uzależniony od własnych preferencji, ale przed zapisaniem się do automobilklubu warto zapoznać się z jego statutem, zasadami członkostwa oraz przede wszystkim z korzyściami płynącymi z przynależności do takowego klubu.

Jak dzielą się licencje wyścigowe?

Aktualnie w Polsce obowiązuje 7 formatów licencji. Warto wiedzieć, że pierwszą z nich (C3) można pozyskać już w wieku 14 lat. Wówczas młodzi kierowcy mogą jeździć samochodami z silnikami o objętości skokowej nie większej niż 1400 cm3. Popularna B2 i C2 oraz B1 i C1 są odpowiednio dla 15 i 16-letnich kierowców - mogą oni wówczas ścigać się autami z silnikami o objętości skokowej 1600 cm3 (B2 i C2) oraz 2000 cm3 (B1 i C1). Główna licencja wyścigowa B,C wydawana jest dla osób, które ukończyły 18 lat. Ta także nie posiada ograniczeń dotyczących objętości skokowej silników. Uwaga! Licencja B,C jest także obowiązkowa dla pilotów!

Czas na kurs i egzamin

Kursy i egzaminy prowadzone są na trzech obiektach w Polsce - jest to Tor Poznań (zarządza tutaj Automobilklub Wielkopolski), Tor Słomczyn (Automobilklub Rzemieślnik) oraz Tor Kielce (Automobilklub Kielecki). Szczegółowy terminarz można znaleźć na stronie PZM w zakładce SAMOCHODY. Na stronie PZM-u znaleźć można także wszystkie formularze i regulaminy, które warto zapamiętać. Koszt kursu i egzaminu to 850 zł od osoby w przypadku osoby nie posiadającej licencji kartingowej. Posiadając licencję kartingową płacimy 550 zł.

Zgodnie z zasadami kurs musi trwać dwa dni - jeden dzień na teorię i jeden dzień na praktykę, po czym przeprowadzany jest egzamin. Podczas części teoretycznej, poznajemy wspomniane wcześniej zasady - od procedur startu, przez flagi aż po szczegółowe zasady dotyczące ubioru czy innych kwestii ważnych podczas wyścigu. Część teoretyczna z kolei polega na jeździe po torze - pod okiem instruktora weryfikowana jest linia jazdy, sposób prowadzenia samochodu i samo zachowanie kierowcy. Ważna jest także prawidłowa pozycja za sterami. Na egzamin należy przyjechać samochodem z manualną skrzynią biegów, zaś kierowca musi posiadać kask na czas jazdy po torze.

Po zaliczeniu części praktycznej (którą formalnie też można "oblać"), przechodzimy do egzaminu teoretycznego. Trzeba tutaj odpowiedzieć na ponad 50 pytań, a liczba błędów możliwych do popełnienia to 10. Wszystkie pytania tyczą się jednak kwestii omawianych podczas kursu, zaś do pomocy jest pełen regulamin.

Zaliczyłem egzamin. Czy mogę już składać dokumenty?

Otóż nie. Ubiegający się o licencję wyścigową musi także posiadać dodatkowe dokumenty. Po wystawieniu zaświadczenia o zdanym egzaminie należy udać się do siedziby naszego automobilklubu, aby pozyskać odpowiedni podpis i pieczątkę. Kierowca musi także zgłosić się na obowiązkowe badania medyczne i psychotechniczne. Te pierwsze weryfikują stan zdrowia, drugie zaś skupiają się na sferze motoryki i szybkiego myślenia. Badania wykonywane są przez odpowiednie placówki. Warto więc zweryfikować, czy wybrana przez nas poradnia ma uprawnienia do wykonywania badań dla sportu/motorsportu. Bez zaświadczenia lekarskiego i psychotechnicznego nie otrzymamy licencji wyścigowej. Ceny badań uzależnione są od przychodni/poradni i mogą kosztować od 100 do 300-400 zł. Badania psychotechniczne wydawane są na pięć lat, zaś medycynę sportu trzeba powtarzać co rok.

Mam już wszystkie papiery. Problem z głowy?

Pozostaje jeszcze ostatnia opłata za wyrobienie licencji. Wydanie nowej kosztuje 520 zł, zaś przedłużenie ważności o kolejny rok kosztuje 500 zł. Warto pamiętać, że ta ostatnia opłata będzie ponoszona co rok, włącznie z opłatą za badania medycyny sportowej. Wiele osób jest zaskoczonych faktem, że kwoty te są tak wysokie.

Motorsport jest drogi

Wiadomo o tym nie od dzisiaj, ale jednak warto mieć świadomość, że posiadanie licencji nie jest prostą i tanią przeprawą. Trzeba także pamiętać o jedne bardzo ważnej rzeczy. Posiadając już licencję wyścigową teoretycznie NIE WOLNO startować w jakichkolwiek wyścigach lub zawodach nie posiadających wizy PZM. Co to oznacza? Na przykład wszelkie luźno organizowane "Race Days", trackdaye czy też niezależne puchary, które nie posiadają odpowiednich papierów z PZM-u, uznawane są za nielegalne. Kierowca posiadający licencję formalnie zobowiązuje się do startu jedynie w wydarzeniach, które mają autoryzację PZM/FIA. Jeśli PZM dowie się lub zostanie poinformowany o takich startach, to może natychmiastowo zawiesić lub całkowicie unieważnić licencję wyścigową. Przepisy te nie tyczą się natomiast zamkniętych imprez organizowanych przez niezależne podmioty - jest to np. AMG Driving Academy czy Porsche Experience.

Podsumowanie - czyli licencja "w pigułce"

• uczestnictwo w kursie i zdanie egzaminu na jednym z trzech obiektów (Słomczyn, Poznań, Kielce). Koszt: 850 zł (550 zł dla osób z licencją kartingową).
• Dołączenie do wybranego automobilklubu: koszt zależny od wybranego klubu, jest to opłata członkowska + wpisowe
• Badania medycyny sportu i psychotechnika. Te pierwsze ważne są przez rok, drugie przez pięć lat. Łączny koszt może wynieść do 400 zł
• Dopełnienie wszystkich formalności i złożenie dokumentów w PZM-ie. Koszt wyrobienia licencji to 520 zł (pierwsza licencja), 500 zł (przedłużenie licencji)

Łączny koszt pozyskania licencji wyścigowej B,C może wynieść nawet 2 000 zł.